HISTORIA GMINY WICKO
Najstarszą miejscowością na terenie Gminy jest wieś Białogarda, siedziba średniowiecznej kasztelanii, a nawet jak podają niektóre źródła – księstwa. Pierwsza wzmianka o Białogardzie pochodzi z 1209 roku. Na wysokim wzgórzu znajdowało się grodzisko otoczone fosą i palisadą. Rycerze krzyżowi, którzy w roku 1308 zawładnęli Gdańskiem rozszerzali stopniowo swoje wpływy na całym Pomorzu wschodnim.
Rok później pod ich wpływami znajdowała się również Gmina Wicko. Chrześcijaństwo wywarło ogromny wpływ na dzieje naszej Gminy, wraz z misjonarzami i duchowieństwem docierała tutaj nowa technika uprawy roli oraz rozwijało się budownictwo. Na te słabo zaludnione obszary przybywali również osadnicy – głównie niemieccy i powoli wypierali ludność rodzimą – kaszubską. Natomiast założenie Lęborka w 1341 roku osłabiło wpływy Kasztelanii Białogardzkiej .
Panowanie rycerzy krzyżowych skończyło się w 1466 roku, a nowym władcą lennym został Książe zachodniopomorski Eryk II. Dzisiaj w miejscu gdzie znajdowało się grodzisko, stoi Kościół zbudowany w1890 roku. O historii tego miejsca dowiadujemy się z ustawionych tablic historycznych i makiety grodu, a dnem suchej fosy prowadzi ścieżka historyczno – przyrodnicza.
Reformacja na początku XVI wieku wzmocniła wpływy ewangelicko – niemieckie na terenach Gminy, a osłabiła wpływy polsko – katolickie. Jeszcze w XVIII wieku dominował język polski w szkołach i kościołach, ponieważ język kaszubski był wtedy tylko językiem mówionym. W Roszczycach w roku 1769 wszyscy mieszkańcy byli Polakami lub Kaszubami używającymi w czasie mszy języka polskiego.
W Gminie Wicko znajdują się cztery zabytkowe kościoły, z których najstarszy zbudowano w 1659 roku w Roszczycach. Tutaj też w krypcie znajdują się zmumifikowane ciała rodu Krokowskich, nie którzy przedstawiciele tego znamienitego rodu służyli polskiemu królowi.
W 1657 roku na mocy traktatów welawsko – bydgoskich zagwarantowanych mocą pokoju oliwskiego i ustawą sejmową z 1661 roku ziemia lęborska zostaje oddana w lenno elektorowi brandenburskiemu Fryderykowi Wilhelmowi, co w praktyce oznacza panowanie niemieckie aż do 1945 roku. Na początku marca 1945 wojska rosyjskie wypierają z tych terenów wojska niemieckie, grabiąc co się da, zabierając jako odszkodowanie wojenne nie tylko inwentarz żywy, ale także maszyny i inne urządzenia. Zniszczeniu uległo wiele budynków, w samym Wicku spalono trzy gospodarstwa wraz z zabudowaniami, 9 osób spłonęło żywcem. Polscy osadnicy przybywający stopniowo do naszej gminy nie ufali Rosjanom i długo jeszcze byli niepewni przyszłości obawiając się powrotu Niemców. Wszystkie te czynniki nie sprzyjały rozwojowi gospodarczemu Gminy.
W roku 1945 przeważała jeszcze ludność Niemiecka, nawet niektórzy sołtysi byli Niemcami. Grasowali tutaj również szabrownicy z innych terenów Polski, bowiem los tych ziem nie był jeszcze rozstrzygnięty. Słabe zaludnienie naszej gminy w 1945 roku przez ludność polską doprowadziło do wyburzenia wielu budynków szczególnie tych położonych na uboczu, materiał w ten sposób pozyskiwany wywożono do Gdańska, Warszawy i innych miast, gdzie wykorzystywany był do odbudowy. Szacunkowo jedna czwarta budynków przestała istnieć.
Większość miejscowości na terenie Gminy to dawne majątki ziemskie (Zdrzewno, Kopaniewo, Komaszewo, Charbrowo, Skarszewo, Wrześcienko, Ulinia, Sarbsk i inne). Większość z nich przekształcono po wojnie w Państwowe Gospodarstwa Rolne. Dawne pałace stały się siedzibami PGR –u. Część tych zabytkowych dworków została niestety bezpowrotnie zniszczona (nie zachował się pałac w Kopaniewie, Bargędzinie i Skarszewie).
Wicko w obecnym kształcie administracyjnym funkcjonuje dopiero od 1973 roku, przed wojną tzw. gmina wiejska Wicko składała się tylko z trzech miejscowości :Skarszewo, Poraj i Górka.
Serdeczne podziękowania dla Przewodnika turystycznego Mariusza Baar za udostępnienie zdjęć oraz materiałów informacyjnych niezbędnych do opracowania tej podstrony.
